شیرینی های سنتی ایرانی در سراسر جهان شهرت خاص خود را دارد و مشهور است. به جرات می توان گفت هر شهر ایران شیرینی سنتی مخصوص به خود با عطر و طعم خاص مخصوص به خود را دارد. حتما با اسیاری از اسن شیرینی ها آشنا هستید و یا اگر به شهرهای مختلف سفر کرده باشید شیرینی مخصوص به آن شهر را به عنوان سوغات به همراه آورده اید. انواع شیرینی سنتی ایرانی را می توان به شکل های مختلف از جمله شیرینی تر و شیرینی خشک تقسیم کرد. ممکن است نام بسیاری از شیرینی های سنتی ایرانی را شنیده باشید و یا حتی خورده باشید اما ندانید متعلق به کدام شهر است. در این مقاله قصد داریم شیرینی های سنتی ایرانی را بر اساس شهر مخصوص به خود تقسیم کنیم و با اشاره به هر شهر مشهورترین شیرینی سنتی مخصوص به آن را ذکر کنیم.
شیرینی سنتی یزد
اگر به شهر یزد سفر کرده باشید می دانید که بسیاری از شیرینی های سنتی ایرانی متعلق به این شهر است. تنوع شیرینی سنتی یزدی آن قدر زیاد است که به این شهر شهر شیرینی ایران گفته می شود. اگرچه شیرینی سنتی یزد در تهران نیز یافت می شود اما در میان انواع شیرینی سنتی یزد مانند کیک یزدی، قطاب طرفداران خاص خود را دارد. شیرینی قطاب به دلیل عطر و طعم خاصی که دارد و همچنین اندازه ی کوچک و مناسبش همواره نظر همه را به خود جلب می کند. تاریخچه ی شیرینی قطاب به بیش از 100 سال پیش و زمان عمر بر می گردد. شیرینی قطاب با آرد، زرده تخم مرغ، روغن و شکر درست می شود و داخل آن را با پودر قند، خلال بادام، گلاب و پودر هل پر می کنند.
باقلوای یزد نیز بسیار مشهور است و انواع مختلف دارد. البته بر سر این که باقلوا متعلق به کدام شهر است اختلاف نظر وجود دارد. به عقیده ی یزدی ها باقلوا متعلق به یزد است اما این شیرینی حتی در کشورهای دیگر از جمله ترکیه و لبنان نیز تهیه می شود و طرفداران بسیار دارد. شیرینی سنتی باقلوا با پودر قند، پودر پسته و هل درست می شود. غالبا روی باقلوا شربت مخصوص می ریزند تا طعم آن را لذیذتر کنند. نوع خاصی از باقلوا به نام کیک باقلوا یا کیک شربتی وجود دارد که مخصوص یزد است اما در قزوین هم وجود دارد. این شیرینی سنتی یزد مانند کیک بافت اسفنجی دارد اما دارای شهد بوده و به باقلوا شبیه است.
شیرینی سنتی قزوین
شیرینی سنتی قزوین از مشهورترین شیرینی های سنتی ایرانی است. شیرینی سنتی قزوین بسیار متنوع است و از جمله آن می توان به باقلوا اشاره کرد. اغلب شیرینی سنتی قزوین از نوع شیرینی خشک است. از جمله معروفترین آن ها می توان به نان چایی اشاره کرد که از پرطرفدارترین شیرینی های قزوین است. خمیر شیرینی چایی بسیار نرم و لطیف است و در دو طعم کره ای و معمولی درست می شود. مواد تشکیل دهنده ی شیرینی سنتی قزوین آرد، تخم مرغ، کره، خاک قند، کنجد، زعفران، ماست، پودر هل، کره و جوش شیرین است. با توجه به طعم فوق العاده ی شیرینی چایی قزوین اگر به این شهر سفر کردید حتما این شیرینی را امتحان کنید.
یکی دیگر از مشهورترین شیرینی های سنتی قزوین نان قندی است که به همراه چای طعم فوق العاده ای دارد. این شیرینی به همراه سایر شیرینی های محلی قزوین در اواخر زمستان توسط خانم های کدبانوی قزوینی تهیه می شود. مواد اولیه نان قندی آرد، روغن جامد، پودر شکر، بکینگ پودر، پودر هل است که عطر و طعمی خاص و فوق العاده دارد. در قزوین به نوع خشک شده ی نان قندی، قاق (خشک) نیز گفته می شود.
شیرینی سنتی قزوین که نام جالبی دارد نان چرخی است. دلیل نام گذاری این شیرینی به این نام آن است که پس از آماده شدن مواد اولیه آن، آن ها را با چرخ گوشت چرخ می کنند. مواد اولیه این شیرینی آرد برنج و آرد سفید، تخم مرغ، پودر قند، ماست و بیکینگ پودر به همراه پودر هل و پودر پسته است. ویژگی مهم این شیرینی ماندگاری طولانی مدت آن می باشد. از دیگر شیرینی های سنتی قزوین می توان به پادرازی، نان نازک یا نان پسته ای و نان اگردک اشاره کرد.
شیرینی سنتی تبریز
حتما نام شیرینی سنتی تبریز را زیاد شنیده اید. سفر به تبریز دنیایی از شیرینی ها ی خوشمزه را به شما عرضه می کند که هر یک طعم و بوی مخصوص به خود را دارند و همه ی سلیقه ها را به خود جلب می کنند. یکی از شیرینی های لذیذ و پر طرفدار تبریز شیرینی نوقا یا کوکا است. این شیرینی شبیه به شیرینی گز و از آن خانواده می باشد. مواد تشکیل دهنده ی شیرینی نوقا، سفیده تخم مرغ، وانیل، گردو و شکر است. این شیرینی به ویژه در مراسم و جشن های مردم تبریز زیاد سرو می شود و می توان گفت بخشی از فرهنگ آن ها محسوب می شود.
شیرینی قرابیه تبریز نیز یکی از شیرینی های پر آوازه و البته گران قیمت شهر تبریز محسوب می شود. شکل ظاهری این شیرینی شبیه کلوچه است با این تفاوت که روی آن از مغزهای مختلف از جمله مغز پسته و بادام پوشانده شده و از آرد، تخم مرغ، وانیل و شکر تشکیل می شود. تبریزی ها از این شیرینی سنتی در مهمانی های ویژه ی خود استفاده می کنند و جایگاه این شیرینی در اعیاد باستانی و مذهبی بسیار والاست. قرابیه را می توان در طعم های مختلف از جمله گردویی، پسته ای و نارگیلی تهیه کرد.
یکی دیگر از شیرینی های سنتی و در عین حال قدیمی تبریز اریس است. این شیرینی معروف تبریزی از شیر، وانیل، شکر، پسته و کاکائو درست می شود. این شیرینی به شکل های گوناگون وجود دارد و به اسم های مختلف از جمله تسبیحی و کاکائویی نامیده می گردد. هر ذائقه ای طرفدار این شیرینی است و از این شیرینی به همراه چای استقبال می کند. از دیگر شیرینی سنتی تبریز می توان به لوز تبریز، نان زنجبیلی و راحت الحلقوم اشاره کرد.
شیرینی سنتی همدان
اگر به شهر همدان سفر کرده باشید حتما خواهید دید که مردم این شهر از رژیم غذایی سالم و متنوع به همراه شیرینی های بومی و سنتی خوشمزه پیروی می کنند. تعداد بی شماری از شیرینی سنتی همدان را می توان نام برد که در این منطقه به شکل بومی تهیه و طبخ می شود و حتی برخی از آن ها به ثبت ملی و جهانی رسیده است که از جمله آن ها می توان به شیرینی کماج، باسلوق، پیکه چوک، نان نارگیلی و… اشاره کرد که هر کدام قدمت چندین ساله و تاریخچه ای جالب دارند.
نان کماج همدان از شیرینی سنتی همدان محسوب می شود و در عین سنتی بودن از قدیمی ترین و محبوب ترین شیرینی های این شهر است. بسیاری از کدبانوهای همدانی با استفاده از مواد اولیه از جمله آرد، تخم مرغ، خمیر مایه فوری، نمک و شکر، شیر، پودر دارچین، آب، کره و کنجد این شیرینی را تهیه کرده و آن را به شیرینی بومی خود تبدیل کرده اند. این شیرینی در فصل زمستان به همراه چای طعم بی نظیری به همراه خواهد داشت و اگر به این شهر سفر کردید حتما این شیرینی را امتحان کنید.
بسیاری از شهرهای ایران حلوای مخصوص به خود را دارند و آن را با طعم ویژه ی وخصوص به شهر خود درست می کنند که با حلوای مرسوم بسیار متفاوت است. حلوا زرده ی همدانی از جمله شیرینی سنتی همدان است که ویژگی های منحصر به فرد خود را دارد.این خوراکی مقوی و لذیذ در این شهر با مواد اولیه متفاوت تهیه می شود که البته وجود آرد و روغن در آن با حلواهای دیگر مشترک است. از نظر ظاهری و طعم سبک متفاوتی دارد و برای تهیه آن از زرده ی تخم مرغ، نشاسته، شکر و گلاب استفاده می شود. این شیرینی سنتی در شهر همدان به عنوان دسر و سرد سرو می شود و طعم فوق العاده ای دارد. از دیگر شیرینی های سنتی شهر همدان می توان به نان شیرمال، باسلوق، برساق و نان نارگیلی (شیرینی نارگیلی) اشاره کرد.
شیرینی سنتی کرمانشاه
شیرینی سنتی کرمانشاه به دلیل آب و هوای خاصی که دارد بسیار خاص و مختص این شهر است. حتما می دانید که نان برنجی، کاک و شیرینی شکری از شیرینی سنتی های کرمانشاه و زبان زد مردم در تمام نقاط ایران هستند. این شیرینی ها در سراسر ایران طرفداران خود را دارد و غالبا آن را به عنوان عصرانه میل کرده و لحظات شیرینی را برای همه فراهم می کنند. اگرچه این شیرینی ها در شهرهای دیگر ایران نیز وجود دارند اما به طور خاص از سوغات کرمانشاه محسوب می شوند و به نام شیرینی سنتی کرمانشاه ثبت شده اند.
نان برساق یکی دیگر از شیرینی های سنتی کرمانشاه است که عطر و طعم فوق العاده دارد. نان های تازه ی برساق طعم بی نظیری داشته و از مشهورترین شیرینی های سنتی ایرانی به حساب می آیند. این نان روغنی شیرین و لذیذ با روغن حیوانی، زردچوبه، شیر، تخم مرغ، شکر، آرد و نمک تهیه می شود و از جمله خوراکی های محلی و سنتی این شهر است. بسیاری از مردم به ویژه در ماه مبارک رمضان از این شیرینی سنتی بسیار استقبال می کنند.
حتما با طعم بی نظیر شیرینی خرمایی آشنا هستید. شیرینی خرمایی از دیرباز مورد استقبال بسیاری از مردمان بومی کشورتان بوده است و اغلب مردم این شیرینی لذیذ و سنتی کرمانشاه را امتحان کرده اند. به دلیل وجود خرما در این شیرینی بسیار مقوی است. شیرینی خرمایی از خرما، آرد، ماست، کره، گلاب، زرده تخمه مرغ و مغز گردو درست می شود و از شیرینی های مرسوم استان کرمانشاه محسوب می شود.
